Anayasa Mahkemesi (AYM),Devlet Memurları Kanunu'nun aday memurların görevine son verilmesini düzenleyen 56. maddesindeki kritik bir ibareyi iptal ederek önemli bir karara imza attı. "Hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumlar" ifadesi, Anayasa'ya aykırı bulunarak yürürlükten kaldırıldı. Bu karar, memur adayları ve mevcut memurlar arasında büyük yankı uyandırdı.

Kararın Gerekçesi Ne?

Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi, söz konusu ibarenin muğlaklığına dikkat çekerek AYM'ye başvurmuştu. Mahkeme, "hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumlar" ifadesinin hangi davranışları kapsadığının açıkça belirtilmediğini, bu durumun subjektif ve keyfi yorumlara açık olduğunu vurguladı. AYM de bu gerekçeyi haklı bularak ibarenin iptaline karar verdi.

AYM kararında şu ifadelere yer verildi: "İtiraz konusu kuralda memuriyetle bağdaşmayan davranışların sınırları belirsizdir ve keyfi uygulamalara yol açabilecek niteliktedir. Disiplin suçu teşkil eden hâllerin kapsamı, niteliği ve nasıl gerçekleştiği net bir şekilde belirtilmemiştir. Bu nedenle, bireylerin hangi somut fiil ve davranışa nasıl bir sonuç bağlandığını önceden kesin olarak bilmesi mümkün değildir."

Karar Ne Anlama Geliyor?

Bu kararla birlikte, aday memurların görevine son verilmesi sürecinde daha somut ve objektif kriterlerin dikkate alınması gerekecek. Keyfi yorumlara açık olan "hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumlar" ifadesi artık kullanılamayacak. Bu durum, memur adaylarının daha güvende hissetmesini sağlayabilir.

Peki, memuriyetle bağdaşmayan haller nelerdir? Bu sorunun cevabı aslında çok geniş bir yelpazede değerlendirilebilir. Genel olarak, bir memurun görevinin gerektirdiği dürüstlük, tarafsızlık, saygı ve güven ilkelerine aykırı davranışları memuriyetle bağdaşmayan haller olarak kabul edilebilir. Örneğin:

• Rüşvet almak veya vermek
• Görevi kötüye kullanmak
• Devlet sırlarını ifşa etmek
• Yüz kızartıcı suç işlemek
• Siyasi propaganda yapmak

Bu ve benzeri davranışlar, memurun görevine son verilmesine neden olabilecek ciddi ihlaller olarak kabul edilir.

Kararın Yürürlüğe Giriş Tarihi

AYM'nin iptal kararı, Resmi Gazete'de yayımlandıktan 9 ay sonra yürürlüğe girecek. Bu süre zarfında, ilgili kanunlarda gerekli düzenlemelerin yapılması bekleniyor. Bu düzenlemelerle birlikte, aday memurların görevine son verilmesi sürecinde hangi somut kriterlerin dikkate alınacağı daha net bir şekilde belirlenecek.

Anayasa Mahkemesi'nin bu kararı, memuriyet hayatında önemli bir dönüm noktası olarak değerlendirilebilir. İfade muğlaklığının giderilmesi, memur adaylarının haklarının korunması ve daha adil bir kamu yönetimi için atılmış önemli bir adım olarak kabul ediliyor.