ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA),çocuk sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle petrol bazlı sentetik gıda boyalarının kullanımını kademeli olarak yasaklayacağını duyurdu. Bu karar, özellikle çocukların sıklıkla tükettiği şekerlemelerden içeceklere kadar birçok üründe kullanılan bu kimyasalların potansiyel riskleri göz önüne alındığında büyük önem taşıyor. FDA, bu yasakla birlikte dört doğal renklendiriciye onay vererek, üreticilere daha sağlıklı alternatifler sunmayı hedefliyor.

Gıda Boyalarının Sağlık Riskleri Neler?

Sentetik gıda boyalarının uzun süreli kullanımının sağlık üzerindeki potansiyel riskleri, yapılan araştırmalarla giderek daha fazla ortaya konuluyor. İşte bu risklerden bazıları:

• Kansere Neden Olma İhtimali: Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, bazı sentetik boyaların tümör ve kanser riskini artırabileceğini gösteriyor. Özellikle kırmızı No. 3, kırmızı No. 40, mavi No. 2 ve yeşil No. 3 gibi boyaların bu tür etkileri olabileceği belirtiliyor.
• Kanserojen Kirlenme Riski: Sarı No. 5 ve No. 6 gibi bazı sentetik boyaların, kanserojen maddelerle kirlenmiş olabileceği veya bu maddeleri içerebileceği tespit edildi.
• Davranışsal Etkiler: Özellikle çocuklarda sinirlilik, huzursuzluk, uyku bozuklukları ve dikkat dağınıklığı gibi davranışsal sorunlara yol açabileceği belirlendi. Hatta sadece 1 miligram sarı No. 5'in bile bazı hassas çocuklarda bu tür sorunlara neden olabileceği vurgulanıyor.
• Hücrelere Toksik Etkiler: Mavi No. 1 ve sarı No. 6'nın insan hücreleri üzerinde toksik etkiler gösterebildiği ifade ediliyor.

Hangi Gıda Boyaları Yasaklanıyor?

FDA, 2026 sonuna kadar aşağıdaki altı sentetik boyayı gıda tedarik zincirinden çıkarmak için harekete geçti:

• Kırmızı No. 40
• Sarı No. 5
• Sarı No. 6
• Mavi No. 1
• Mavi No. 2
• Yeşil No. 3

Ocak ayında kırmızı No. 3'ün ilaçlar, içecekler ve gıdalarda kullanımı da yasaklanmıştı. Ayrıca, FDA citrus red No. 2 ve orange B'nin onaylarının iptali için süreç başlattığını duyurdu.

Doğal Alternatifler Neler Olacak?

FDA, sentetik boyaların yerine dört doğal renklendiricinin kullanımını teşvik edecek:

• Kalsiyum fosfat
• Galdieria mavi özü
• Gardenya mavisi
• Kelebek bezelye çiçeği özü

Bu doğal bileşenlerin hızlı bir onay sürecinden geçirilerek üreticilere sunulması ve sentetik boyaların yerini alması hedefleniyor.

FDA Komiseri Dr. Marty Makary, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Son 50 yılda ülkemizin çocukları üzerinde onların rızası olmadan dünyanın en büyük kontrolsüz bilimsel deneylerinden birini yürüttük. Bugün, bu petrol türevi kimyasalları onların gıdalarından çıkarıyoruz," ifadelerini kullandı. Bu açıklama, FDA'nın bu konuya verdiği önemi ve kararlılığını açıkça ortaya koyuyor.

Bu yasak, sadece bir üretim değişikliği değil, aynı zamanda çocuk sağlığını korumaya yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. FDA'nın bu kararı, hem kamuoyu hem de sektör tarafından yakından takip edilirken, gıda güvenliği konusunda yeni bir dönemin başlangıcı olarak kabul ediliyor.