İsrail siyaseti, İskan Bakanı Yitzhak Goldknopf'un beklenmedik istifasıyla sarsılıyor. Haredi lider Goldknopf'un bu kararı, İsrail Meclisi'nin (Knesset) feshi için sunulan tasarının genel kuruldan geçmemesi üzerine geldi. Peki, bu istifanın ardında yatan sebepler neler ve İsrail siyasetini nasıl etkileyecek?

İstifanın Perde Arkası: Askerlik Krizi

Ultra-Ortodoks (Haredi) Birleşik Tevrat Yahudiliği lideri olan Goldknopf, uzun süredir Haredilerin askere alınmasına karşı bir yasa çıkarılmaması durumunda Başbakan Binyamin Netanyahu'yu istifa ile tehdit ediyordu. İsrail devlet televizyonu KAN'ın haberine göre, Goldknopf, meclisin feshi için sunulan tasarının kabul edilmemesini protesto ederek istifasını sundu ve Knesset'e geri dönecek.

Bu istifa, Netanyahu hükümetinin zaten kırılgan olan koalisyonunu daha da zayıflatmış durumda. İki partiden oluşan Birleşik Tevrat Yahudiliği Partisi ittifakında bulunan Agudat Israel, milletvekillerinin hem hükümetten hem de koalisyondan ayrılarak muhalefet saflarına katılacaklarını açıkladı. Bu durum, Netanyahu hükümetinin 120 sandalyeli meclisteki milletvekili sayısını 64'e düşürdü.

Meclisin feshedilmesine ilişkin tasarı ön oylamadan geçmemesi nedeniyle 6 ay boyunca tekrar oylamaya sunulamayacak. Bu durum, İsrail siyasetinde önümüzdeki aylarda daha da büyük bir belirsizlik yaratabilir.

Haredilerin Askerlik Muafiyeti: Bitmeyen Tartışma

İsrail'de 18 yaşını geçen herkesin zorunlu askerlik hizmetini yapması gerekiyor. Ancak, Haredilerin askerlikten muaf tutulması yıllardır süregelen bir tartışma konusu. Nüfusun yaklaşık yüzde 13'ünü oluşturan Harediler, hayatlarını Tevrat çalışmalarına adadıklarını belirterek askerliğe karşı çıkıyorlar.

İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024'te Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğine karar vermişti. Bu karar, Haredi toplumunda büyük bir tepkiye yol açmıştı.

Netanyahu'nun Haredi koalisyon ortakları, Başbakan'a Haredilerin askerlikten muaf tutulacağı bir askerlik yasası çıkarılması için baskı yapıyordu. Ancak, bu konuda bir uzlaşmaya varılamaması, hükümetin istikrarını tehdit eden en önemli faktörlerden biri haline geldi.

İsrail'de askerlik hizmeti hakkında bazı önemli bilgiler:

• İsrail'de zorunlu askerlik yaşı: 18
• Erkekler için askerlik süresi: 32 ay
• Kadınlar için askerlik süresi: 24 ay
• Haredilerin askerlik muafiyeti: Tartışmalı bir konu

İsrail Başbakanı Netanyahu'nun oğlu Yair, X hesabından yaptığı paylaşımda, "Kovulduğu için memnunuz! Necef ve Celile'yi Araplara satmaktan başka bir şey yapmadı." ifadesini kullandı. Bu paylaşım, İsrail'deki siyasi gerilimin ne kadar yüksek olduğunu gösteren bir başka örnek.

İstifanın Olası Sonuçları

Goldknopf'un istifası ve Agudat Israel'in koalisyondan ayrılma kararı, Netanyahu hükümetini daha da zayıflatabilir. Hükümetin meclisteki çoğunluğu azalırken, muhalefetin gücü artabilir. Bu durum, erken seçim olasılığını da gündeme getirebilir.

Öte yandan, Haredilerin askerlik muafiyeti konusundaki tartışmaların daha da alevlenmesi bekleniyor. İsrail toplumunda bu konuda derin bir ayrışma yaşanırken, hükümetin bu soruna nasıl bir çözüm bulacağı merak konusu.

İsrail siyaseti, Goldknopf'un istifasıyla yeni bir döneme giriyor. Hükümetin istikrarı, Haredilerin askerlik muafiyeti ve erken seçim olasılığı gibi konular, önümüzdeki aylarda İsrail siyasetinin gündemini belirleyecek gibi görünüyor.