İstanbul'da yaşanan depremler, kentsel dönüşümün önemini bir kez daha gözler önüne serdi. Riskli binalarda yaşayan milyonlarca vatandaş için devlet destekli kentsel dönüşüm kampanyaları hayati bir fırsat sunuyor. Peki, bu kampanyalardan kimler yararlanabilir, devlet ne kadar destek veriyor ve başvuru şartları neler? İşte kentsel dönüşümle ilgili merak edilen tüm detaylar.

Kentsel Dönüşüm Desteğinden Kimler Yararlanabilir?

İstanbul'daki 39 ilçede, riskli yapı raporu olan tüm vatandaşlar bu destekten yararlanabilir. Başvuru için herhangi bir son tarih bulunmuyor. Süreç şu şekilde işliyor:

• Ev sahipleri öncelikle kendi aralarında anlaşarak lisanslı bir kuruluşa başvurup binaları için riskli yapı raporu almalı.
• Ardından, kat irtifakı kurulduktan sonra belediyeye başvurarak hak sahipliği belirlemesi yaptırılmalı.
• Bakanlığın belirlediği tarihte ise hak sahibiyle birlikte hibe ve kredi sözleşmeleri imzalanmalı.

Kampanyanın tek şartı, yeni binanın (otopark ve sığınak hariç) eski binaya göre %50'den fazla büyümemesi. Bu sayede ticari amaçlı büyük projelerin kampanya dışında kalması hedefleniyor.

Devlet Ne Kadar Destek Veriyor?

Devlet, kentsel dönüşüm sürecinde vatandaşlara önemli maddi destekler sağlıyor. Konutlar için verilen hibe tutarı 875 bin TL'ye, kredi desteği de yine 875 bin TL'ye çıkarıldı. Taşınma yardımı ise artık 125 bin TL. Yani, İstanbul'daki bir konut için sunulan toplam destek miktarı 1 milyon 875 bin TL'ye ulaşıyor. Ayrıca, diğer konutlar için 1 milyon 750 bin TL kredi sağlanabiliyor.

İş yerleri için ise hibe ve kredi tutarları 437 bin 500 TL'ye yükseltildi. 125 bin TL'lik taşınma yardımıyla birlikte toplam destek 1 milyon TL'ye çıkıyor. Bu kampanyada gelir seviyesi ya da kredi notu dikkate alınmadan kredi sağlanması da önemli bir avantaj.

Ödemeler Nasıl Yapılıyor ve Kredilerin Geri Ödeme Süreci Nasıl İşliyor?

Bina dönüşüm sürecinde maddi destek, hak sahibi adına yüklenici firmaya aktarılıyor. Vatandaş doğrudan para almıyor. Ödemeler ise kademeli olarak yapılıyor:

• İşe başlarken %30
• Taşıyıcı sistem tamamlandığında %30
• Sıva aşamasında %30
• Yapı kullanım izni alındığında kalan %10

Taşınma desteği ise ev sahibi ya da kiracıya göre değişiyor. Kiracı varsa kiracı, yoksa ev sahibi bu yardımı alıyor. Kira desteğiyle taşınma yardımı aynı anda alınamıyor; sadece biri seçilebiliyor.

Devlet tarafından verilen hibe karşılıksız olup, geri ödemesi bulunmuyor. Kredi için ise geri ödemeler, yapı ruhsatı alındıktan iki yıl sonra başlıyor. Krediler 10 yıla kadar vadeli. İlk yıl faiz uygulanmıyor, sonraki yıllarda ise artışlar TÜFE'nin yarısı oranında yapılıyor.

Bina bazlı dönüşüm projelerinde vatandaş müteahhit firmayı kendisi seçiyor. Ancak geniş kapsamlı ve ada bazlı büyük projelerde tüm hak sahiplerinin mutabakatı sağlanırsa, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, TOKİ ve Emlak Konut devreye giriyor. Bu durumda devletin sağladığı hibe doğrudan inşaat maliyetinden düşülüyor, geri kalan borç uzun vadeye yayılarak uygun şartlarla taksitlendiriliyor.

Kentsel dönüşüm, sadece binaların yenilenmesi değil, aynı zamanda şehirlerin daha güvenli, yaşanabilir ve sürdürülebilir hale getirilmesi için de büyük bir fırsat. Devletin sağladığı bu desteklerle, riskli binalarda yaşayan vatandaşlar güvenli ve modern konutlara kavuşabilir, şehirlerimizin geleceği için önemli bir adım atılabilir.