Sirkeci Garı, Yeditepe Bienali kapsamında dikkat çekici bir esere ev sahipliği yapıyor. Orient Express'in yanındaki salonda sergilenen "Renamed" isimli enstalasyon, ziyaretçileri derinden etkiliyor. Yönetmen ve sanatçı Enes Hakan Tokyay'ın eseri, Filistin'de yıkılan evleri ve hayatları sembolize ediyor.

"Renamed": Bir Hafıza Alanı

Enes Hakan Tokyay, eseriyle ilgili olarak, "Seyredilebilir bir eser yapmak istemedim. Çünkü biz ne yazık ki medyada sıklıkla gördüğümüz bu görüntülere çokça seyirci kalıyoruz. Bu yüzden ben içine girilebileceğimiz bir enstalasyon yapmak istedim," diyor. Sanatçı, eseri "Sadece bir sanat eseri değil; bir hafıza alanı, bir vicdan sesi ve bir tanıklık biçimi" olarak tanımlıyor.

Enstalasyonda, yüksek tavanlı Sirkeci Garı'nın içinde karanlık ve sisli bir oda bulunuyor. Duvarlardan sadece ikisi ayakta kalmış, birinde ise büyük bir delik var. Tokyay, bu eserde Platon'un Mağara Alegorisi'nden ilham aldığını belirtiyor ve eserin iki farklı yönden deneyimlenebileceğini söylüyor:

• Eserin içindeki hissiyat
• Dışarıdan ona baktığınızdaki hissiyat

Tokyay, "Dışarıdan baktığınızda özgür ve dilediğiniz gibi hareket edebileceğiniz alandan küçük klostrofobik bir alanı görüyorsunuz. İçeriden dışarıya baktığınızda ise siz yıkıntıların arasında ne yaşarsanız yaşayın dışarıda devam eden bir hayatı görüyorsunuz," diyor.

Filistin'in Temsili Evi

Enstalasyonda kişisel eşyaların bulunmaması bilinçli bir tercih. Tokyay, bunun nedenini şöyle açıklıyor: "Çünkü bu kişisel bir ev değil, buna gerek yok. Bu temsili bir ev. Bu çalışmayı medyada gördüğümüz, alıştığımız fotoğraflardaki kişisel eşyalardan hepsini temizledim."

Eserdeki objeler, Filistinlilerin yaşadığı zorlukları yansıtıyor. Tokyay, "Siz Filistin gibi bir açıkhava hapishanesinde yaşarsanız bir şeyi güncelleme şansınız olmaz," diyor. Bu nedenle, eseri hazırlarken gerçek örneklerden yola çıkılmış.

Şehitlerin İsimleri Duvarlarda

Yıkık duvarlardan birinde Filistin şehitlerinin isimleri yazılı. Tokyay, kızının da duvara kendi isimlerini yazdığını ve bunun üzerine tanıdığı kişilerin isimlerini de eklediğini anlatıyor: "Çünkü eninde sonunda buradaki tüm isimler şehitlerimizdi. Bizler de ileride şehit mertebesine ulaşabilmek isteyenleriz."

Tokyay, isimler değişse de hikayelerin hep aynı olduğunu vurguluyor ve ekliyor: "Sadece şehit olanların veya savaşta ölenlerin değil, buna neden olanların da isimleri değişiyor… Hitler, Mussolini… Ama onlara görsel bir yer vererek onları yüceltmek istemedim."

Enes Hakan Tokyay'ın "Renamed" enstalasyonu, Filistin halkının yaşadığı acılara dikkat çekerek, izleyicileri derin düşüncelere sevk ediyor. Eser, sadece bir sanat eseri olmanın ötesinde, bir hafıza mekanı ve vicdanın sesi olarak Sirkeci Garı'nda ziyaretçilerini bekliyor. Bu dokunaklı çalışma, Filistin halkının mücadelesine olan bağlılığı ve acılara sessiz kalmama arzusunu somutlaştırıyor.